Καλέντουλα (Calendula officinalis)

Η Καλέντουλα (Calendula officinalis) είναι από τα πιο γνωστά και πολλαπλώς χρήσιμα βότανα στη δυτική βοτανοθεραπεία. Είναι μονοετές φυτό της οικογένειας Asteraceae, που φθάνει σε ύψος περίπου 60 εκατοστά, με ζωηρά πορτοκαλί ως κίτρινα άνθη, παρόμοια με τα άνθη της μαργαρίτας.  Ιθαγενές φυτό της Δυτικής Ευρώπης καλλιεργείται στις εύκρατες περιοχές και ανθίζει σχεδόν όλον το χρόνο. Μερικά συγγενικά είδη είναι η μαργαρίτα και  η Calendula arvensis που είναι το άγριο φυτό και αναφέρεται συνήθως με το όνομα νεκρολούλουδο.
Το όνομα του φυτού προέρχεται από τους αρχαίους Ρωμαίους, που πρόσεξαν ότι τα λουλούδια του φυτού ήταν ανθισμένα την πρώτη μέρα  κάθε μήνα (δηλ τις καλένδες-calends). Χρησιμοποιούνταν στον αρχαίο ελληνικό, ρωμαϊκό, της Μέσης Ανατολής  και ινδικό  πολιτισμό ως φαρμακευτικό φυτό σε τρόφιμα, και τα καλλυντικά, καθώς και βαφή για υφάσματα και τροφές.
Περιέχει: τριπερπένια, ρητίνες, πικρούς γλυκοζίτες, πηκτικό έλαιο, στερόλες, φλαβονοειδή, καροτένια κ.α. Δρα ως αντιφλεγμονώδες, καταπραΰνει τους μυϊκούς σπασμούς, στυπτικό (αιμοστατικό), αποτρέπει τις αιμορραγίες, επουλώνει πληγές, αντισηπτικό κτλ.
Οι θεραπευτικές ιδιότητες, παραδοσιακές και σύγχρονες, της  καλέντουλα είναι πολλές:

• Είναι αντισηπτικό, κάποια συστατικά της είναι αντιμυκητιακά (ιδιαίτερα οι ρητίνες), αντιβακτηριδιακά και αντιικά.
• Το βότανο συστέλλει τα αιμοφόρα αγγεία και η δράση του επεξηγεί την αποτελεσματικότητά του στα κοψίματα, πληγές, κιρσούς και ποικίλες φλεγμονώδεις παθήσεις.
• Είναι γιατρικό για το δέρμα, παρέχοντας αποτελεσματική θεραπεία στα περισσότερα ήπια δερματικά προβλήματα, όπως κοψίματα, εκδορές, πληγές, κοκκινισμένο και ερεθισμένο δέρμα, μικροεγκαύματα και καψίματα από τον ήλιο. Επίσης είναι κατάλληλη για την ακμή, τσιμπήματα, φαγούρα, μώλωπες και πολλά εξανθήματα (πάνας, νινίδα και ερεθισμένες θηλές λόγω θηλασμού), για μυκητοπάθειες (πόδι του αθλητή).
• Το βάμμα ή έγχυμα της καλέντουλας βοηθούν στην αντιμετώπιση φλεγμονωδών προβλημάτων του πεπτικού συστήματος, όπως η γαστρίτιδα, πεπτικά έλη, τοπική ειλεϊτιδα και κολίτιδα.
• Θεωρείται αποτοξινωτικό και βοηθά στη θεραπεία των τοξινώσεων που αποτελούν υποκείμενη αιτία πολλών λοιμώξεων και πυρετών.
• Πιστεύεται ότι το βότανο καθαρίζει το συκώτι και τη χοληδόχο κύστη.
• Ακόμα διεγείρει ελαφρά την παραγωγή οιστρογόνου και χρησιμοποιείται συχνά για να μειωθούν οι πόνοι της περιόδου και να ρυθμισθεί η εμμηνόρροια.

Προσοχή
Υπάρχουν μικρές πιθανότητες για αλλεργία, ευαισθητοποίηση, εξάνθημα και δερματίτιδα. Τα άτομα που είναι αλλεργικά στο χαμομήλι, μαργαρίτας να την αποφεύγουν.

Λάδι καλέντουλας

Πηγή: Βοτανοθεραπεία Μεγαλη Εγκυκλοπαίδεια Θεραπευτικών Φυτών (εκδόσεις Δομική)